Buitenlandse vakantiewoning en overlijden
In veel gezinnen is er jaarlijks discussie over de vakantiebestemming. Niet zelden levert dit net zoveel gewenste bestemmingen op als er gezinsleden zijn. Sommigen hebben dit opgelost door aankoop van een vakantiehuisje. Met name in coronatijd bleek dit een prima manier om weg te zijn en niet veel last te hebben van ingestelde maatregelen. Vakantiewoningen in Zeeland en Friesland zijn populair, maar ook een tweede eigen plekje in België, Frankrijk Duitsland of Spanje is gewild. De koop van zo’n huisje levert nogal wat vragen op, maar met de juiste makelaar zijn die snel beantwoord en kun je daarna genieten van een koel drankje op je eigen balkon in het buitenland.
Vakantiehuis in het buitenland
Het bezitten van een vakantiehuis in het buitenland geeft over het algemeen weinig problemen. De heffing over de inkomsten hieruit (ingeval van verhuur) zijn over het algemeen bij belastingverdrag toegewezen aan het buitenland. Door de werking van belastingvrije sommen valt de daadwerkelijke heffing in dat land over het algemeen mee, of geldt zelfs een vrijstelling. Omgekeerd moet Nederland op grond van het geldende belastingverdrag meestal een vrijstelling toestaan voor dit buitenlandse vermogen, zodat het vakantiehuis effectief in Box 3 niet of nauwelijks wordt belast. Voor velen vormt een vakantiewoning in het buitenland daarmee tegenwoordig een aardig alternatief voor spaargeld dat zwak rendeert.
Vakantiehuis bij overlijden
Veel lastiger is het als een bezitter van zo’n buitenlands huis komt te overlijden. Je hebt dan te maken met de regels van dat andere land als het gaat om erfrecht en de belastingheffing daaromheen. De diverse belastingverdragen die Nederland met vrijwel alle EU-landen heeft gesloten, zien niet op de erfbelasting of (specifiek voor vastgoed) het recht van overgang. Nederland heeft dit laatste inmiddels meer dan tien jaar geleden afgeschaft, maar in veel andere landen wordt er gewoon belasting geheven als een niet-inwoner komt te overlijden die aldaar vastgoed in bezit had. Je loopt dan dus de kans dat in het buitenland een recht van overgang wordt geheven en in Nederland over de buitenlandse woning regulier Nederlandse erfbelasting is verschuldigd. Overigens zal Nederland een dubbele heffing in dat geval beperken, door in de Nederlandse erfbelasting een aftrek toe te staan van het bedrag dat al in het buitenland is geheven. Dit gaat echter niet zover dat Nederland een teruggaaf van buitenlandse belastingheffing gaat verlenen.
Het maakt dus uit of in Nederland wel erfbelasting wordt geheven. Ingeval een langstlevende partner onder andere de buitenlandse woning verkrijgt en zelf de vrijstelling (maximaal ruim € 680.000) niet volmaakt, zal Nederland geen tegemoetkoming verlenen voor de buitenlandse heffing. Omdat Nederland niet heft, is in zo’n geval geen sprake van een dubbele belastingheffing. De in Nederland geldende vrijstelling voor de langstlevende gaat hiermee echter deels teniet. Het kan dan gunstiger zijn zo’n buitenlandse woning rechtstreeks aan de kinderen te laten toekomen. Zij kunnen na benutting van hun vrijstelling (elk ongeveer € 21.000) vaak wel deze voorkoming van dubbele erfbelasting claimen. De erfgenamen gezamenlijk hebben dan een besparing bereikt. Een en ander is overigens binnen Europa gemakkelijk te realiseren. Je kunt gewoon in het Nederlandse testament bepalen hoe het buitenlandse vakantiehuis wordt toebedeeld. In andere EU-landen moet men dit dan volgen. Een apart testament in een ander EU-land is zelfs af te raden omdat er dan soms een andere uitleg aan wordt gegeven.
Het belangrijkste is echter hoe de overledene gerechtigd was tot die vakantiewoning. Soms zal het buitenland niet heffen als de overledene alleen maar een vruchtgebruik of gebruiksrecht had tot die vakantiewoning. Ook de situatie dat vastgoed wordt aangehouden via een in dat land gebruikelijke vastgoedvennootschap, is vaak vrijgesteld van buitenlandse heffing. Hetzelfde geldt als de kinderen al de eigenaar waren van de buitenlandse vakantiewoning, waarbij de ouders hen het aankoopbedrag hebben geleend.
Naast een goed testament is het dus verstandig eerst na te gaan hoe je in het buitenland het eigendom van de vakantiewoning hebt geregeld. Het beste is vaak dit bij de aankoop al goed te overdenken. Is er eenmaal sprake van overlijden, begin dan tijdig met afwikkeling. Dat duurt in sommige landen vrij lang.
