We hebben toch een overeenkomst?

Dagelijks stel ik overeenkomsten op. Afspraken tussen partijen geef ik hierin zo goed mogelijk weer. De laatste pagina van een overeenkomst is bestemd voor ondertekening en bestaat uit een handtekeningenblad. Na ondertekening zou voldoende vast moeten staan dat partijen de afspraken hebben gemaakt zoals vastgelegd in de overeenkomst. Of toch niet?

De vraag of uitsluitend het ondertekenen van de overeenkomst op de laatste pagina voldoende bewijs biedt, is in 2017 voorgelegd aan het Gerechtshof Den Haag.

Handtekening

In deze zaak meende X dat A, naast een hypothecaire geldlening van € 216.000, een bedrag van € 150.000 uit hoofde van een geldlening aan hem verschuldigd was. Als bewijs voor deze stelling heeft X een stuk voorgelegd waarop bij ‘onderwerp’ staat vermeld: persoonlijke lening. Volgens A is dit stuk door X vervalst. De daarop geplaatste handtekeningen zijn wel echt, maar ze zijn gezet op een leeg handtekeningenblad, horend bij een andere (concept-)overeenkomst. A stelt dat X hieraan achteraf de eerste bladzijde en de tekst op de tweede bladzijde heeft toegevoegd, en dat aan dit schriftelijke stuk dus geen bewijskracht toekomt.

Bewijs

Het Hof is het eens met A. Aan een onderhandse akte, waaronder ook een schriftelijke overeenkomst valt, komt uitsluitend dwingende bewijskracht toe voor iets dat op dezelfde bladzijde boven de handtekening staat. Het gevolg is in deze zaak, dat niet vaststaat dat de leningsovereenkomst als zodanig is gesloten. Het is nu aan X om te bewijzen dat er wel sprake is van een leningsovereenkomst, ook waar het gaat om afspraken die staan op de pagina’s die niet zijn ondertekend.

Paraaf

Was de uitspraak van het Hof anders geweest als partijen de pagina’s hadden geparafeerd? Misschien. Een geparafeerd geschrift kan gelden als ondertekend geschrift. De paraaf zal de persoon in kwestie dan wel in voldoende mate moeten individualiseren.

Gelet op de lijn in de rechtspraak is het ondertekenen en/of paraferen van iedere pagina van de overeenkomst van essentieel belang. Ondertekenen partijen slechts het laatste handtekeningenblad en betwist één van partijen naderhand de juistheid van het gestelde op een eerdere pagina, dan heeft deze eerdere (niet ondertekende) pagina geen dwingende bewijskracht.

Mijn advies

Neem het zekere voor het onzekere. Onderteken en/of parafeer altijd alle pagina’s van een overeenkomst (inclusief bijlagen), ongeacht de omvang van de overeenkomst. Houdt er daarbij rekening mee dat een paraaf herleidbaar moet zijn tot de betreffende partij. Dit kan door op het handtekeningenblad ook de parafen van de partijen op te nemen.

In onze documentenshop hebben we modellen voor een geldleningsovereenkomst voor een natuurlijk persoon en een geldleningsovereenkomst voor een rechtspersoon.